Koncert muzyki synagogalnej oraz koncert Karoliny Cichej z zespołem znalazły się w programie 28. Międzynarodowego Festiwali Muzyki Sakralnej „Gaude Mater”, który potrwa do 7 maja w Częstochowie.
W niedzielę, 6 maja w Ośrodku Promocji Kultury „Gaude Mater” uczestnicy festiwalu wysłuchali koncertu Karoliny Cichej z zespołem. Projekt muzyczny „Jeden / Wiele. Pieśni chwalebne wielu świątyń” został oparty na najbardziej afirmatywnych elementach poszczególnych religii: na formach chwalby i czci, na różnych aktach wdzięczności.
Karolina Cicha i Elżbieta Rojek, jak podkreślają organizatorzy festiwalu, opracowując poszczególne aranżacje, kierowały się przekonaniem, iż muzyka jest językiem, który jest w stanie porozumieć ludzi ponad różnicami doktryn.
Karolina Cicha jest kompozytorką, wokalistką i multiinstrumentalistką. W 2009 roku zaczęła przygodę z muzyką rockową: wraz z utworem „Miłość bez jutra” znalazła się na płycie „GAJCY!”, wydanej przez Muzeum Powstania Warszawskiego. Podążając coraz bardziej w kierunku muzyki tradycyjnej, wydała kilka płyt, np. „Wieloma językami” (2013) – poświęconą językom mniejszości narodowych województwa podlaskiego. Jest laureatką GRAND PRIX i Nagrody Publiczności na Festiwalu Folklorystycznym Polskiego Radia „Nowa Tradycja”, a także Pierwszej Nagrody na Studenckim Festiwalu Piosenki w Krakowie czy Chansonsfestival w Kolonii.
Elżbieta Rojek to aktorka, wokalistka i choreografka. Zaangażowana w różnorodne projekty teatralno-muzyczne. Przez wiele lat czołowa aktorka „Gardzienic”. Współzałożycielka Stowarzyszenia Teatralnego „Chorea”. Karierę wokalną zaczęła w zespole Orkiestra Św. Mikołaja. Kilkakrotnie powracała do Orkiestry jako wokalistka, nagrywając płyty „O miłości przy grabieniu siana” oraz „Huculskie muzyki” – płytę uznaną za najlepszą płytę folkową 2006 roku w plebiscycie internautów – Wirtualne Gęśle oraz nagrodzoną trzecim miejscem w konkursie Polskiego Radia na Folkowy Fonogram Roku 2006.
Natomiast w Filharmonii Częstochowskiej z koncertem muzyki synagogalnej wystąpił kantor Yoseph Schwartz (Izrael) i Chór Synagogi pod Białym Bocianem we Wrocławiu, pod dyrekcją Stanisława Rybarczyka, przy udziale Piotra Rojka (fortepian, organy)
Artyści wykonali m. in. kompozycje Maxa Janowskiego, Yosele Rosenblatta, Moshe Oyshera i twórców muzyki synagogalnej. Wystąpili także soliści chóru: Magdalena Dynowska (sopran), Piotr Bunzler (tenor).
Yoseph Schwartz podczas swoich koncertów przybliża doświadczenie liturgicznej muzyki żydowskiej. Urodził się w Seattle w Stanach Zjednoczonych w 1991 roku. Swoje zamiłowanie do muzyki i talent objawił już we wczesnym dzieciństwie. Studiował muzykę kantoralną u wielu wybitnych artystów, m.in Shlomo Goldhara – dyrygenta chóru Shirat Izrael z Jerozolimy, dyrygenta Szlomo Zalman Rivlina, u maestro Elli Jaffe – kompozytora i dyrygenta Chóru Wielkiej Synagogi w Jerozolimie. Studiował w Petach Tikva – Instytucie Muzyki Kantoralnej i Liturgicznej prowadzonej przez Maestro Elli Jaffe oraz światowej sławy kantora Israela Randa. W ostatnich latach modlił się, śpiewając w synagogach i ośrodkach kulturalnych w Izraelu, USA oraz w Europie, podczas festiwali muzycznych w Krakowie, Dreźnie, Hanowerze, Frankfurcie, Berlinie, Nowym Jorku.
Chór Synagogi pod Białym Bocianem jest jedynym chórem synagogalnym w Polsce. Śpiewa utwory kompozytorów żydowskich, głównie muzykę synagogalną. Popularyzuje pieśni wybitnego wrocławskiego kantora, wykładowcy wrocławskiego Seminarium Rabinackiego w latach 1844-1889 Moritza Deutscha. Powstał w kwietniu 1996 roku z inicjatywy wrocławskiego dyrygenta Stanisława Rybarczyka oraz studentów i absolwentów Akademii Muzycznej we Wrocławiu, a także dzięki przychylności Gminy Wyznaniowej Żydowskiej we Wrocławiu. Wykonywał koncerty z najsłynniejszymi kantorami świata: Josephem Malovanym z Nowego Jorku, Alberto Mizrahim z Chicago, Moshe Schulhofem z Miami, Roslyn Barak z San Francisco, Shmuelem Barzilaiem z Wiednia, Moshe Sternem z Jerozolimy /kantorem Wielkiej Synagogi/, Laszlo Fekete z Budapesztu, Avitall Gerstetter z Berlina, Davidem Ullmannem z Jerozolimy, Israelem Randem z Tel-Awiwu.
W ubiegłych latach podczas Festiwalu „Gaude Mater” z muzyką synagogalną wystąpili: Baruch Finkelshtein Ben Yankel (Rosja), Izrael Rand jeden z najlepszych na świecie kantorów, Shmuel Barzilai (Austria) – tenor, kantor Synagogi w Wiedniu oraz „Klezmer Reloaded”. Joseph Malovany (USA) jeden z najwybitniejszych artystów żydowskich na świecie. Uczestnicy festiwalu wysłuchali również śpiewu synagogalnego w wykonaniu Aziego Schwartza, kantora ze Stanów Zjednoczonych, który jako jedyny śpiewał na obradach knesetu) oraz w wykonaniu światowej sławy żydowskiego kantora z Nowego Jorku, Benziona Millera.
Tegoroczny 28. Międzynarodowy Festiwal Muzyki Sakralnej „Gaude Mater” zakończy się 7 maja. Podczas koncertu finałowego w bazylice jasnogórskiej zabrzmi Oratorium Mesjasz Georga Friedricha Händla w wykonaniu solistów, chóru i orkiestry Filharmonii Częstochowskiej, pod dyrekcją Adama Klocka.
Międzynarodowy Festiwal Muzyki Sakralnej „Gaude Mater”, zainicjowany przez Krzysztofa Pośpiecha, dyrygenta, pedagoga i pierwszego dyrektora Ośrodka Promocji Kultury „Gaude Mater”, to największy w Polsce projekt promujący muzykę różnych religii i kultur, od ponad 25-lat związany z Częstochową i Jasną Górą.
Festiwal ma dwie misje - dialog chrześcijaństwa, judaizmu i islamu oraz promocję polskiej muzyki sakralnej, zarówno współczesnej - stawiając na prawykonania, jak i dawnej - kultywując tradycje i najwybitniejsze osiągnięcia wielowiekowego dziedzictwa polskiej muzyki barokowej zgromadzonej w jasnogórskich archiwach ojców paulinów.
Tekst: Ks. Mariusz Frukacz/Niedziela
Foto: Marian Florek/Niedziela
DR WACŁAW DEPO METROPOLITA CZĘSTOCHOWSKI
5 stycznia 2019 r.