Inauguracja wystawy ‘Biżuteria patriotyczna i pamiątki historyczne XIX i XX wieku’ odbyła się we wtorek, 4 grudnia, na Jasnej Górze. Wystawa prezentuje na 40 planszach eksponaty z prywatnej kolekcji pana Wojciecha Postuły z okresu od Manifestacji Warszawskich do roku 1918. Wystawę oglądać można na jasnogórskich Wałach od strony I Stacji Drogi Krzyżowej.
Wystawa w roku jubileuszu 100-lecia odzyskania przez Polskę niepodległości powstała z inicjatywy Iwony Knechty z Wydawnictwa ‘Grafika’ na bazie książki ‘Biżuteria patriotyczna i pamiątki historyczne XIX i XX wieku’ Wojciecha Postuły, który w ciągu 8 lat zgromadził kilkaset przedmiotów.
„Od 40 lat jestem antykwariuszem, prowadzę malutki antykwariat numizmatyczny, zajmuje się starymi monetami, a ta biżuteria patriotyczna to jest poboczna sprawa, hobbystyczna – wyjaśnia Wojciech Postuła
, kolekcjoner - Interesowałem się tym bardzo dawno, ok. 30 lat temu, ale do tego trzeba dojrzeć, trzeba dorosnąć, bo to jest hobby ‘ekskluzywne’, to nie jest dla ludzi niewrażliwych, o kamiennych sercach, to jest dla ludzi bardzo wrażliwych, którzy interesują się historią, historią Polski, przeszłością, a te przedmioty odgrywały w historii ok. 150 lat temu ogromną rolę. Można było walczyć bronią, a można było walczyć w inny sposób. Zainteresowało mnie to dlatego, że to nosili ludzie w celach manifestacyjnych, manifestacji swoich uczuć patriotycznych w czasach niewoli. Tu problem duchowy odgrywa rolę w tych przedmiotach, wystarczy na nie spojrzeć, one są poruszające, tam są czarne krzyże, łańcuchy. Dla kogoś, kto nawet się tym nie interesuje, to musi to zrobić wrażenie. Są korony cierniowe, takie elementy męczeństwa. To stało się dla mnie tak poruszające, że się tym zainteresowałem głębiej”.
„To ryngrafy, to pierścienie, to obrączki, na których bardzo często jest grawerunek: ‘Boże zbaw Polskę’, ‘Boże przywróć Polsce niepodległość’ – opowiada Jan Józef Kasprzyk, Szef Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych - To niezwykłe pamiątki dlatego, że z każdą z nich wiąże się też historia osoby, która ją nosiła. To były pierścienie noszone przez Powstańców Kościuszkowskich, Listopadowych, Styczniowych, to była również biżuteria tzw. popowstańcza, noszona przez kobiety, dzielne niewiasty, które utraciły swoich mężów w Powstaniach, albo ich mężowie, ich bracia, ich synowie znajdowali się na Syberii. To jest pewien fenomen w dziejach zdobienniczych Europy i świata – polska biżuteria patriotyczna. Nie ma drugiego takiego kraju, który by mógł poszczycić się takim świadectwem wiary w Boga i wiary w niepodległą Rzeczpospolitą”.
„Myślę, że ta wystawa w 100-lecie odzyskania przez Polskę niepodległości w tym miejscu, na Jasnej Górze, powinna wybrzmieć w sposób szczególny dlatego, że właśnie tutaj, na Jasnej Górze, zanoszone były przez lata modły, aby Bóg pomógł nam przywrócić Polsce niepodległość”- dodaje minister Kasprzyk.
Mszy św. inauguracyjnej w Kaplicy Matki Bożej przewodniczył abp Wacław Depo, metropolita częstochowski. W uroczystościach udział wzięli: Jan Józef Kasprzyk, Szef Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych oraz Marek Kacprzak, prezes „Cymelium” Fundacji Ratowania Dziedzictwa Narodowego. Eucharystię koncelebrował m.in. o. Eustachy Rakoczy, jasnogórski kapelan Żołnierzy Niepodległości.
„Polska jeszcze nie zginęła, dopóki kochamy tę ziemię trudnej jedności, dopóki poznajemy i kochamy jej historię dramatyczną w zdobywaniu prawdziwej wolności i suwerenności, która nas mocno odróżnia od innych narodów Europy i świata – mówił podczas homilii abp Wacław Depo - Polska jeszcze nie zginęła, dopóki kochając uczymy się na nowo dla niej żyć, cierpieć, i gotowi jesteśmy dla niej umierać. Wolność i niepodległość nie stały się naszym udziałem na zawsze, tak, jak nie stały się naszym działem jednego dnia, one muszą być zdobywane wciąż od nowa”.
Po błogosławieństwie nastąpiło uroczyste wręczenie arcybiskupowi Wacławowi Depo medalu ‘Pro Bono Poloniae’. Medal ten ustanowiony został z okazji stulecia odzyskania przez Polskę niepodległości. Przyznawany jest osobom, które wniosły istotny wkład w upowszechnianie wiedzy o historii walk niepodległościowych, krzewienie postaw patriotycznych w polskim społeczeństwie, a także kultywowanie oraz popularyzację poza granicami kraju wiedzy o tradycjach niepodległościowych.
Decyzję o nadaniu odznaczenia odczytał ppłk Adam Kunicki, przedstawiciel Urzędu ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych: „W uznaniu szczególnych zasług upowszechnianiu wiedzy o historii walk niepodległościowych, krzewieniu postaw patriotycznych w polskim społeczeństwie oraz poza granicami kraju (...) medalem ‘Pro Bono Poloniae’ uhonorowany został ks. abp Wacław Tomasz Depo”.
Odznaczenie wręczył minister Jan Józef Kasprzyk. „To dla mnie ogromny honor i zaszczyt móc u stóp Królowej Polski wręczyć podziękowanie księdzu biskupowi poprzez ten medal ‘Pro Bono Poloniae’ za posługę dla Kościoła i dla Polski, bo tych dwóch rzeczy rozerwać się i oderwać od siebie nie da. Wystawa polskiej biżuterii patriotycznej, którą za chwilę otworzymy w obecności Jego Ekscelencji na Wałach jasnogórskich, najlepiej świadczy o tym, że duch polski składa się z dwóch elementów: wiary i umiłowania niepodległości. Nasi przodkowie na biżuterii patriotycznej, która w XIX i XX w. była noszona, zawsze zawierzali swoje losy Matce Bożej i Chrystusowi. Te słowa, które znajdują się na obrączkach, medalikach, ryngrafach: ‘Boże, zbaw Polskę’, ‘Boże błogosław’, ‘Maryjo wybaw’, to ogromne świadectwa wiary naszych przodków. Bóg ich wysłuchał, Polska 100 lat temu odzyskała niepodległość. Dziękujemy księdzu biskupowi za wszelkie wskazówki, nauki, jak współcześnie zachować niepodległość, a zachować ją można tylko przez głęboką wiarę w Boga i poprzez służbę drugiemu człowiekowi i Ojczyźnie”.
„Przyznaję, że kiedy otrzymałem informację, że otrzymam ten medal dla dobra Polski za służbę, to wszystkie moje myśli skierowałem od razu ku Maryi jako naszej wspólnej Matce i przewodniczce na drogach zawierzenia Bogu – wyznał abp Wacław Depo - Tak jak wspomniał pan minister, to miejsce jest dla nas szczególnym miejscem wdzięczności Bogu niezależnie od epoki dziejów, stąd zdobywaliśmy wolność poprzez wolność ducha pomimo, że nie istnieliśmy na mapach Europy czy świata”.
„To wyróżnienie jest dla mnie większym zobowiązaniem do tego, żeby nie tylko tutaj być, ale być autentycznym świadkiem tych dziejów, które przechodzą przez to miejsce, ale przede wszystkim przez obecność Maryi na tym miejscu” – powiedział w rozmowie dla mediów abp Wacław Depo.
Na zakończenie Eucharystii głos nt. wystawy biżuterii zabrał także Marek Kacprzak, prezes „Cymelium” Fundacji Ratowania Dziedzictwa Narodowego: „Jest to szczególna wystawa w szczególnym miejscu, przedstawiająca kolekcję biżuterii patriotycznej i pamiątek historycznych, które przez lata przechowywane były w polskich domach jako relikwie. Dzięki pasji pana Wojciecha Postuły, autora książki o tym samym tytule jak wystawa, mamy okazję podziwiać historyczne eksponaty, które podczas zaborów były symbolem protestu i jedności Polaków”.
Po Mszy św. uczestnicy uroczystości przeszli na Wały jasnogórskie, gdzie przy I Stacji Drogi Krzyżowej wystawione zostały plansze wystawy ‘Biżuteria patriotyczna i pamiątki historyczne XIX i XX wieku’. Wstęgę przeciął abp Wacław Depo. Z ramienia Jasnej Góry obecny był o. Waldemar Pastusiak, kustosz klasztoru jasnogórskiego.
o. Stanisław Tomoń
BPJG / www.jasnagora.com
fot. ©/BPJG Marek Kępiński
DR WACŁAW DEPO METROPOLITA CZĘSTOCHOWSKI
Przyzywajmy Ducha Świętego na wszelkie doświadczenia.
6 stycznia 2019 r.