„Ten dzień jest przypomnieniem tajemnicy naszej więzi z Kościołem, naszej miłości do Kościoła i odkrycia na nowo ważności Kościoła w naszym życiu” – mówił w homilii bp Andrzej Przybylski, biskup pomocniczy archidiecezji częstochowskiej, który wieczorem 29 października przewodniczył Mszy św. w archikatedrze Świętej Rodziny w Częstochowie, z racji 68. rocznicy poświęcenia Bazyliki Archikatedralnej.
Mszę św. z bp Przybylskim koncelebrowali m. in. ks. prał. Włodzimierz Kowalik, proboszcz parafii archikatedralnej, ks. prał. Stanisław Gębka, ks. dr Grzegorz Szumera, rektor Wyższego Seminarium Duchownego w Częstochowie. W uroczystościach wzięli udział m. in. alumni i klerycy Wyższego Seminarium Duchownego w Częstochowie, osoby życia konsekrowanego.
„Kolejna rocznica poświęcenia naszej archikatedry, to doskonała okazja do tego, żeby wrócić do historii tego miejsca, ale nie o historię tylko chodzi. To jest kolejna okazja do tego, żebyśmy sobie przypomnieli tajemnicę Kościoła” – mówił w homilii bp Przybylski i pytał: Po co jest nam Kościół potrzebny? Dlaczego ma takie fundamentalne znaczenie dla naszej wiary? Dlaczego ciągle aktualne są słowa, że nie ma zbawienia poza Kościołem?
- Pod warstwą zewnętrzną historycznych wydarzeń bije źródło Kościoła. Z tej świątyni, jak w wizji proroka Ezechiela wypływają na całą naszą archidiecezję strumienie wody żywej. Taka jest tajemnica tej katedry. Ta świątynia jest jakby źródłem wszystkich innych kościołów – odpowiedział biskup.
- Ten dzień jest przypomnieniem tajemnicy naszej więzi z Kościołem, naszej miłości do Kościoła i odkrycia na nowo ważności Kościoła w naszym życiu – kontynuował bp Przybylski i dodał: „Wydaje się to być bardzo ważne w czasach, kiedy tyle złych rzeczy mówi się o Kościele. Kiedy pokazuje się Kościół jakby był problemem, jakby zagrażał, a przecież to jest święty Kościół”.
Biskup pomocniczy archidiecezji częstochowskiej przypomniał historię Ulfa Ekmana byłego pastora ponadwyznaniowego Kościoła Słowo Życia (Livets Ord) w Szwecji, który w 2014 r. przeszedł do Kościoła katolickiego. - Bardzo ważne zdarzenie w życiu tego pastora miało miejsce podczas jego pielgrzymki w Ziemi Świętej. Kiedy mijał stare oliwne uschłe drzewo usłyszał napomnienie Boga, aby już nigdy nie mówił, że coś jest martwe – mówił bp Przybylski i przypomniał słowa Ulfa Ekmana: „Zrozumiałem, że Pan surowo mnie gani i mówi mi o Kościele i jego historii. Abym nigdy nie mówił, że Kościół umiera i nie ma w nim życia. Zrozumiałem, że przybliżenie się do Kościoła bez pokory i wdzięczności nie jest możliwe”.
- Kiedy czasem z lekkim pesymizmem patrzymy na Kościół, jak na stare zmurszałe drzewo i martwimy się, czy przyniesie owoce, to trzeba umieć patrzeć na Kościół z pokorą i wdzięcznością, bo ludzie pyszni będą na Kościół patrzeć z zewnątrz, z góry i nigdy Kościoła nie zrozumieją. Ludzie pyszni będą mówić, że oni lepiej rozumieją Boga i wiarę, lepiej niż Kościół – kontynuował biskup.
- Trzeba mieć ciągle coś ze św. Pawła. Jak bardzo musiał upokorzyć go Bóg, żeby zrozumiał, że jest Bóg w Kościele. Musiał go rzucić o ziemię, bo wcześniej w Pawle było trochę pychy. Paweł potem z pokorą zrozumiał największą prawdę swojej wiary, że Jego Bóg, Chrystus jest w Kościele – podkreślił bp Przybylski i dodał: „Kościół to nie tylko jego problemy, nie tylko to, co zewnętrzne, funkcje, ale Kościół to miejsce, w którym jest Jezus”.
- Gdyby dopadła nas kiedyś pokusa odejścia z Kościoła, odłączenia się od Kościoła, to ona będzie diabelską pokusą odejścia od Jezusa. Najbardziej zwodnicze kłamstwo diabła jest w tym, żeby postawić jakąś opozycję pomiędzy Kościołem a Pismem Świętym, a Ewangelią. Ile jest takich nieporozumień w środkach społecznego przekazu, które mówią, że Ewangelia „tak”, ale ten Kościół „nie”. To jest bardzo zwodnicza intryga diabła., żeby powiedzieć ludziom, że ważniejsza jest jakaś osobista wiara niż wiara Kościoła, że ważniejsze jest ich jakieś osobiste doświadczenie niż nauka Kościoła – wołał biskup.
Biskup pomocniczy archidiecezji częstochowskiej przypomniał również, że „Kościół jest nam niezbędny do zbawienia”. - Nie stanowi żadnej przeszkody w zbawieniu, ale jest koniecznym warunkiem. Tradycja, liturgia, urzędy i dogmaty Kościoła są tym, co niesie chrześcijańskie życie – podkreślił biskup.
- Jeśli mielibyśmy mieć ducha Bożego, a powiedzieli Ciału Chrystusa, Kościołowi „nie”, że wystarczy nam tylko duch, to ryzykujemy i narażamy się na stagnację i śmierć. Dlatego diabeł uderza w Kościół, bo rozumie, że jak oderwie człowieka od Ciała Chrystusa, to ten człowiek duchowo umrze – kontynuował biskup.
- Ta świątynia jest uobecnieniem tajemnicy Kościoła. Tajemnica Kościoła, to jest tajemnica korzenia, pnia i latorośli. Kościół trwa i daje nam życie. Tradycja w Kościele musi się łączyć z naszą gorliwą troską duszpasterską o młodych, o wspólnoty i Nową Ewangelizację, żebyśmy nie tylko wspominali historię Kościoła, ale czerpali z niej takie soki, by ten Kościół był drzewem, które wydaje nowe liście, nowe gałązki – wskazał duchowny i modlił się: „ Boże dziękujemy ci za Kościół i nie dozwól nam nigdy odłączyć się od niego”.
Projekt nowej świątyni opracował w 1900 r. Konstanty Wojciechowski, architekt warszawski. Przewidywał on świątynię w stylu neogotyckim i w monumentalnych rozmiarach, jedną z największych w ówczesnej Polsce. 7 września 1902 r. bp Henryk Kossowski, ówczesny administrator diecezji kujawsko-kaliskiej, poświęcił kamień węgielny kościoła. W 1902 r. świątyni, która pierwotnie miała być pod wezwaniem św. Józefa, nadano tytuł Świętej Rodziny.
8 grudnia 1908 r. w prowizorycznie przysposobionym kościele została odprawiona pierwsza Msza św. przez o. Euzebiusza Rejmana, paulina. Wskutek braku funduszów, trudnych warunków niewoli narodowej oraz dramatu I wojny światowej na kilka lat (1908-17) stanęły prace wykończeniowe.
Niestety, wskutek braku funduszy, trudnych warunków czasów zaborów oraz I wojny światowej prace wykończeniowe zwolniły na kilka lat, by zatrzymać się zupełnie w 1914 r. Dopiero utworzenie przy wznoszonym kościele przez biskupa włocławskiego Stanisława Zdzitowieckiego, dekretem z dnia 22 sierpnia 1917 r., odrębnej parafii pw. Świętej Rodziny i uroczystość erekcyjna, do której doszło 28 października tego roku, dały impuls do podjęcia ich na nowo. Pierwszym proboszczem parafii został ks. Bolesław Wróblewski, a w roku powstania parafia sięgała do parków podjasnogórskich, obejmowała swym zasięgiem także Ostatni Grosz.
28 października 1925 r., na mocy bulli papieża Piusa XI „Vixdum Poloniae unitas”, Częstochowa została wyznaczona na stolicę nowej diecezji, a będący w stanie budowy kościół Świętej Rodziny – na kościół katedralny. Odtąd troskę o losy tej sakralnej budowli, obok niestrudzonego ks. inf. Bolesława Wróblewskiego, wziął na siebie pierwszy biskup częstochowski Teodor Kubina (1925 -51) oraz cała diecezja.
29 października 1950 r., w uroczystość Chrystusa Króla bp Teodor Kubina, zamykając zasadniczy etap budowy i wyposażenia świątyni, dokonał uroczystej konsekracji katedry. 5 sierpnia 1951 r. na mocy bulli Piusa XII „Per oportune sane” została erygowana Kapituła Katedralna. 22 czerwca 1962 r. – papież Jan XXIII na prośbę bp. Zdzisława Golińskiego nadał katedrze Świętej Rodziny tytuł bazyliki mniejszej.
W dziejach parafii bardzo mocno zapisały się pobyty w częstochowskiej katedrze Jana Pawła II: 6 czerwca 1979 r. i 18 czerwca 1983 r.
25 marca 1992 r. katedra częstochowska została podniesiona do rangi archikatedry przez papieża Jana Pawła II. 7 kwietnia 1997 r. – na prośbę abp. Stanisława Nowaka czwarty proboszcz katedry ks. prał. dr hab. Marian Duda (1996 – 2003) rozpoczął realizację ukończenia budowy archikatedry i zwieńczenia jej wieżami W dziele tym uczestniczyła Kapituła Archikatedralna, zwłaszcza księża infułaci – Marian Mikołajczyk i Ireneusz Skubiś.21 listopada 1997 r. budowa wież została ukończona. Uroczystego poświęcenia nowo wzniesionych wież dokonał abp Stanisław Nowak 23 listopada 1997 r.
26 maja 2002 r. w archikatedrze modlił się kard. Joseph Ratzinger, późniejszy papież Benedykt XVI.
Tekst: ks. Mariusz Frukacz/Niedziela
Foto: Magda Nowak/Niedziela
DR WACŁAW DEPO METROPOLITA CZĘSTOCHOWSKI
8 lutego 2019 r.